Kronika Oliwska

1 pażdziernika 1831 roku nastąpiła kasata klasztoru cystersów w Oliwie. Dobra klasztoru i opata zostały rozdzielone między miasto Gdańsk i króla pruskiego. Nie stało się to nagle, bo już w 1820 roku istniał zakaz przyjmowania nowicjuszy, a w 1829 nakaz kasacji klasztoru. Udało się to przesunąć o dwa lata, ale było nieodwołalne. W klasztorze było tylko czterech zakonników. Trzech z nich zmarło w ciągu roku po kasacji, ostatni pięć lat później. 

Od dzisiaj, czyli od 2 do 5 października Galeria Savchenko wzięła udział w festiwalu ART KYIV 2025. Zaprezentowano prace artystów współpracujących z galerią w Oliwie, grafiki przygotowane przez fundację TU MORZE oraz prace innych twórców. Podsumowano to słowami: "Muzy nie milczą, zwłaszcza wtedy, gdy wojna i przemoc niestety stają się nieodłączną częścią codzienności".

Oliwianka Alicja podzieliła się z Kroniką taką oto informacją: Po blisko trzech dekadach działalności zakończyła swoją pracę stacja paliw sieci Shell przy al. Grunwaldzkiej 560 w Oliwie. Rozpoczęły się już prace rozbiórkowe obiektu, który przez lata stanowił charakterystyczny punkt na wjeździe do Oliwy od strony Sopotu. Z uzyskanych informacji wynika, że rozbiórka potrwa około sześciu tygodni. W tym czasie z terenu usunięte zostaną wszystkie instalacje naziemne oraz podziemne zbiorniki paliwowe. Po zakończeniu demontażu teren zostanie wyrównany. Zamknięcie stacji to nie tylko koniec pewnego rozdziału w historii tej części miasta, lecz także otwarcie nowej perspektywy komunikacyjnej. Usunięcie obiektu umożliwia wreszcie dokończenie ważnego połączenia drogowego wOliwie, inwestycji zwanej niegdyś Nowa Opacka, a obecnie planowanej jako ulica Kilarskich.

Jak widzimy wodę? Czy jest przezroczysta, mętna, błękitna, zielona, stojąca czy w ciągłym ruchu? Co przychodzi nam na myśl, gdy usłyszymy termin "pęcherzyki powietrza"? Albo "spływające strużki"? Dzisiaj odbył się wernisaż wystawy fotografii Dominika Windorpskiego "Woda". Mikrokadry na wielkoformatowych wydrukach zbliżają nas do wody tak bardzo, że bardziej można byłoby się już w niej tylko zanurzyć. W ten sposób kadry lśniacych lub pieniących się kropel czy strumienia pęcherzyków powietrza stają się dla jednych niepokojące dla innych wciągające. Sprawźcie jak działają na Wasze zmysły. Wystawa potrwa do końca października.

Kronika korzysta z wielu źródeł, między innymi redaktorki zaczytują się w stronie dawnaoliwa.pl. Oto, co zdarzyło się 5.10.1697 roku: "W poniedziałek 05.10.1697 roku książę Conti wydał drukowany w klasztorze oliwskimmanifest do narodu polskiego, współredagowany przez biskupa płockiego Jędrzeja Załuskiego. Dokument nosi tytuł Copia des Manifests, welches der Printz von Conty in Lateinisch und Polnischer Sprache im Kloster Oliva den 5 Octobr. 1697 drucken lassen — czyli „Kopia manifestu, który książę Conti kazał wydrukować 5 października 1697 roku w klasztorze w Oliwie, w wersji łacińskiej i polskiej”. W dokumencie zawarto deklarację lojalności księcia Contiego wobec prymasa, senatorów i narodu polskiego. Ponadto manifest podkreślał, że prawa Rzeczypospolitej muszą być respektowane — w kontrze do działań elektora saskiego, które autor manifestu uznawał za naruszenie tych praw.

Halo, halo! Czy są wśród czytelników Kroniki miłośnicy Witkacego? Swoimi wrażeniami z wystawy trwającej w Bibliotece UG podzieliła się oliwianka Grażyna: "Odwiedziłam wystawa Witkacy w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego. Bardzo mi się ta wystawa podobała. Jest świetnie zaprojektowana, znakomicie urządzona, jest klimat i nastrój witkacowski. Świetnie eksponowane są zdjęcia w formie pasów ze słynnymi minami. Doskonale zorganizowane jest stanowisku, na którym możemy zrobić sobie słynny portret wielokroty, albo zdjęcie z Witkacym, który odbija się w zamontowanych tu lustrach. Wystawa nie jest duża, ale jest wielowątkowa i pozwala spojrzeć na Witkacego w wielu twórczych postaciach."

7 października 1587 roku w Oliwie król Zygmunt III Waza podpisał pacta conventa, czyli zobowiązania przyjęte przez niego jako króla Polski wobec szlachty będące warunkiem elekcji. Wraz z artykułami henrykowskimi stały się one częścią prawa Rzeczpospolitej, a dotyczyły spraw finansowych, między innymi, spłaty długów Zygmunta Augusta oraz sojuszu polsko-szwedzkiego i gwarancji pokoju religijnego.

Dzisiaj o godz. 13:00 w Sali Teatralnej budynku Neofilologii odbyła się uroczysta Inauguracja Roku Akademickiego 2025/2026. Rektor corocznie zaprasza nie tylko studentów, ale każdego, komu bliski jest rozwój współczesnej humanistyki. Wydawałoby się, że w czasach, gdy rządzi pieniądz studiowanie filologii jest błędem. Ale w dziejach naszej cywilizacji nie było epoki gdy humaniści byli niepotrzebni. Karty historii pokazują, że średniowieczne czy renesansowe miasta, w których społeczność w większości potrafiła pisać rozwijały się błyskawicznie we wszystkich dziedzinach. Wykształcenie, a szczególnie humanistyczne jest niezbędne dla rozwoju myśli. 

W październiku 1927 roku w dużych organach w katedrze oliwskiej zamontowano za około 2.000 guldenów silnik elektryczny z pompą wdmuchującą powietrze w piszczałki. Do tego momentu — przez ponad 150 lat od budowy organów przez Johanna Wilhelma Wulffa (1763–1788) — instrument działał dzięki ręcznie napędzanym miechom. Wprowadzenie silnika elektrycznego z pompą zautomatyzowało cały proces – organista mógł teraz grać bez pomocy obsługi miechów, a ciśnienie powietrza stało się stabilne i równomierne, co poprawiło jakość dźwięku.

Oliwianka Elżbieta: "Wychodzę z Oliwskiego Ratusza Kultury i kogo widzę? Panią Miecię, główną bohaterkę filmu dokumentalnego Bałtyk, który z dużą przyjemnością obejrzałam w kinie zaledwie kilka dni wcześniej. Na żywo okazała się osobą tak samo ciepłą i życzliwą, jak na ekranie. Chętnie odpowiedziała na wszystkie moje pytania i ucieszyłam się, że rzuciła palenie papierosów, bo w filmie kopci niemiłosiernie, co mi trochę psuło frajdę z jego oglądania."

Dzisiaj w Savchenko Gallery odbył się koncert z okazji dziesięciolecia twórczej obecności w Polsce artystki Kseni Kysylychyn, czyli "Rybonka zbiera przyjaciół". Rybonce towarzyszyli zespół "Szkło" i Marcin Turbiarz. Sama artystka powiedziała: "Moja muzyka to szczerość i ból, które stają się moim przekazem. Gram tak, jak czuję - po omacku, na słuch, ucząc się zaufania do samej siebie".

Biblioteka Oliwska zaprasza nie tylko na spotkania z autorami książek, ale też na bezpłatne konsultacje, warsztaty plastyczne i komputerowe oraz na spotkania autorsko-warsztatowe. Tym razem o godz. 15:05 panie Anna Salamon i Alicja Krzanik spotkały się z grupą chętnych dzieci w wieku 6-10 lat na warsztatach inspirowanych "Roślinkową książką". Podczas spotkania finansowanego ze środków Rady Dzielnicy Oliwa tworzono własne zielniki z włóczki i innych materiałów. Twórcze myślenie, burza pomysłów i dobra atmosfera panowały przez około półtorej godziny. 

Tego wieczoru w "Księgarni Kameralnej Książka i Wino" odbył się wernisaż wystawy malarstwa Doroty Milewicz. Jej subtelne, niemal muskane emocjami obrazy zachwyciły mieszkańców Oliwy już ponad miesiąc temu podczas wystawy w Oliwskim Ratuszu Kultury. Tym razem artystka pokazała inne prace, a część z nich już podczas wernisażu znalazła nabywców. Ulotność tych kompozycji i niezwykle finezyjne oddawanie zjawisk natury budują nastrojowość tych dzieł. Wystawa potrwa do końca miesiąca.

Według „Małego repertorium oliwskiego” — lokalnego zestawienia wydarzeń — w czwartek 13.10.1977 roku spalono żuławski wiatrak odwadniająco-nawadniający w Parku Oliwskim. Na forach historycznych i dyskusjach o Gdańsku często powtarza się wersja, że wiatrak został zniszczony przez „łobuzów” (czyli podpalaczy) w tym właśnie dniu. W publikacji „Oliwskie szepty” pojawiła się ciekawa notka: „Pod koniec lat trzydziestych (XX w.) sprowadzono do parku wiatrak typu holenderskiego, którego zadaniem było nawilżanie i odwadnianie. Przetrwał okres wojenny, lecz niestety w 1977 r. został podpalony, a zachowane elementy rozebrano i przeniesiono na Wyspę Sobieszewską.”

Uniwersytety Trzeciego Wielu cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Także nasz gdański przyciąga sporo słuchaczy, którzy w jesieni życia pozostają aktywni - bo przecież całe życie byli aktywni - odkrywają nowe obszary dla swoich zainteresowań i uczestniczą w różnych wydarzeniach kulturalnych. Uniwerstytet Trzeciego Wieku to, między innymi, wykłady, na które można udać się bez konieczności zapisu. Dzisiaj, czyli 14 października w Sali teatralnej budynku Neofilologii dr Dagmara Wiewiórkowska-Garczewska wygłosiła wykład "Uzależnienia i suplementy diety - cichy, a groźny problem". Warto zaglądać na stronę GUTW.

Portal zakrystii w katedrze oliwskiej ukończono 15 października 1635 roku. Wykonano go z brązowego, czarnego i białego marmuru. W zwieńczeniu widnieje herb z głową wołu ówczesnego opata Jana Grabińskiego wraz z jego monogramem. Portal to dekoracyjna obudowa drzwi, a rzeźbione informacje przeważnie niosły ze sobą określone treści. W tym przypadku jest to herb opata, ale też elementy zdobiące zwieńczenie, na przykład marmurowe kule. Możemy poszukiwać ich symboliki, popularności takiego motywu w danej epoce i dzięki zdobytej wiedzy określić kiedy portal powstał, co było ważne dla ludzi tej epoki, kto go ufundował. Czasem liczy się najmniejszy rzeźbiarski drobiazg. Warto patrzeć!

Teatr przy Stoliku działa z wielkimi sukcesami już od maja bieżącego roku. Tym razem widzowie, którzy wypełnili salę po brzegi,  mieli okazję obejrzeć spektakl "Mąż i żona" według sztuki Aleksandra Fredry. Teatr przy Stolliku to cykl spotkań dla miłośników i osób ciekawych teatru. Ci, którzy chcą poczuć emocje na własnym ciele działają pod okiem doświadczonej aktorki, reżyserki i dydaktyczki Marty Jankowskiej. Ci, którym doświadczenia na widowni sprawiają frajdę zasiadają naprzeciw sceny i doświadczają sztuki zmysłami: wzroku, słuchu i może nawet węchu. Słowa są ważne, a te same interpretowane w różny sposób za każdym razem słuchane niosą ze sobą odmienne skojarzenia. "Mąż i żona" Fredry wystawiono 16 października o godz. 18:00 na scenie Oliwskiego Ratusza Kultury.

W czwartek, 17 października 1912 roku, odbyło się uroczyste poświęcenie Domu św. Bernarda przy dzisiejszej ulicy Opackiej w Oliwie. Budynek, wzniesiony z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety, stał się nowym miejscem ich posługi w parafii św. Jakuba. Siostry Elżbietanki przybyły do Oliwy w 1910 roku i początkowo mieszkały w wynajętych pomieszczeniach. Dzięki wsparciu parafian i władz kościelnych w ciągu dwóch lat zbudowano własny dom zakonny, nazwany Domem św. Bernarda (niem. St. Bernhardusheim). Od momentu poświęcenia siostry podjęły tu szeroką działalność charytatywną i wychowawczą. Jedna z nich prowadziła przedszkole dla dzieci z Oliwy i okolic, inne zajmowały się nauką robótek ręcznych oraz opieką nad chorymi i ubogimi. Dom szybko stał się ważnym ośrodkiem pomocy i edukacji dla miejscowej społeczności. W kolejnych latach budynek rozbudowano – w 1934 roku dobudowano kaplicę pw. św. Bernarda, poświęconą przez biskupa Edwarda O’Rourke. W czasie I wojny światowej siostry służyły pomocą rannym żołnierzom, a po 1945 roku kontynuowały posługę mimo trudnych warunków politycznych. Dom św. Bernarda do dziś pozostaje miejscem obecności i pracy Sióstr Elżbietanek w Oliwie. To właśnie ten budynek, stojący nieopodal Katedry Oliwskiej i Parku Oliwskiego przy ulicy Opackiej 5.

Dnia 18 października o godz. 19:00 miłośnicy muzyki filmowej mogli uczestniczyć w czarującym słuch koncercie zespołu "Piramidy". Nazwa zespołu powstałego w 2009 roku została zainspirowana jednym z poematów Juliusza Słowackiego "Rozmowa z piramidami". Goście wysłuchali słynnego walca z "Nocy i dni", piosenek z seriali "Czterej pancerni i pies" czy "Jan Serce". Zupełnie nowe aranżacje pokazały, że klasyka zawsze inspiruje i artyści mogą z niej czerpać bez końca.

Oliwa kulturą stoi, ale to także miejsce nauki i sportu. Mamy przecież kampus uniwersytecki i na skraju naszej dzielnicy mieści się AWF! A właśnie Uniwersytet Gdański w ciekawy sposób promował trzy kampusy. Odbył się Rajd Rowerowy. Uczestnicy wystartowali o godz. 12:00 z parku naprzeciwko Wydziału Oceanografii i Geografii i przejechali około 16 kilometrów. Po drodze był Wydział Ekonomiczny w Sopocie, a meta i zakończenie wydarzenia odbyły się na kampusie w Oliwie. 

Grafiki Jarka Malickiego z trwającej właśnie wystawy w Oliwskim Ratuszu Kultury były dzisiaj inspiracją dla młodzieży ze Szkoły Podstawowej Nr 35. Czy ze sztuki wypada się śmiać? Ależ tak! Pod warunkiem, że rozumiemy, z czego się śmiejemy. Młodzież zrobiła zdjęcia grafik i pracując z prostymi aplikacjami w swoich smartfonach wykonała całe mnóstwo memów. Jarek Malicki swoimi grafikami skomentował rzeczywistość sięgając po motywy naszej kultury oraz zestawiając je ze współczesnymi problemami. Młodsze pokolenie dało tym motywom kolejny głos.  /// Oliwianka Elżbieta podzieliła się z Kroniką wydarzeniem tego dnia: Kolejny poniedziałek spędzony częściowo w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Gdańskiego. I kolejne udane popołudnie w otoczeniu kapitalnej sztuki i z prasą na prawie każdy temat w zasięgu ręki. Autorką aktualnie wystawionych w czytelni obrazów jest Agnieszka Wielewska. Z jej rozmowy z nabywcami jednej z prac, którą podsłuchałam w zeszłym tygodniu, dowiedziałam się, że tworzenie większości z nich zajęło jej od kilku miesięcy do ponad roku. Stosowana przez nią technika wymaga nałożenia na płótno kilku warstw farb i każdorazowo długiego czasu ich schnięcia. Obrazy nie są tanie, ale moim zdaniem warte swojej ceny.

"Nasza Basia kochana" wspaniale zajmuje się Biblioteką Sąsiedzką. Dzisiaj odbyło się w niej spotkanie z Piotrem Kamontem pt. "Ptaki z łąk i mokradeł". Kto był? Kto podzieli się z Kroniką "wydarzeniami z życia ptaków"? Jakie są ich historie? Piszcie do nas!

Dzisiaj o godz. 17:00 w Oliwskim Ratuszu Kultury odbyło się oprowadzanie po wystawie grafik Jarka Malickiego, które poprowadziła historyczka sztuki Anna Cirocka przy współudziale samego artysty. Uczestnicy dopisali, dyskusje były gorące tym bardziej, że artysta chętnie opowiadał o kontrowersjach jakie wzbudza jego sztuka. Anna Cirocka przybliżyła motywy z naszej kultury, głównie z malarstwa dawnego, które wciąż żyją w sztuce współczesnej i nadal inspirują. Jak powiedział niegdyś Picasso: "inspiracja istnieje, ale musi cię zastać przy pracy". O tej inspiracji, o ikonografii sztuki, o symbolice i współczesnej formie grafiki rozmawialiśmy przez póltorej godziny. 

Wbrew silnym protestom mieszkańców w październiku 1917 roku parafię oliwską włączono do zrzeszenia parafii gdańskich. Protesty mogły być wywołane koniecznością płacenia dodatkowego podatku kościelnego. 

"Jak wybrnąć z gafy"? Tego dowiedzieli się szczęśliwcy, którzy wybrali się dzisiaj na koncert Joanny Trzepiecińskiej. Aktorka i piosenkarka wystąpiła na scenie Oliwskiego Ratusza Kultury.

Oliwianka Elżbieta dzieli się z Kroniką kolejną refleksją: Odwiedziny u świętej pamięci rodzicielki na oliwskim cmentarzu. Jakiś czas temu przez dłuższy czas obserwowałam ptaka, który skutecznie dobrał się do wosku niedopalonego wkładu w solidnym zniczu. Jadł go z dużym apetytem. Już wcześniej dowiedziałam się, że wosk (a może parafina?) jest też przysmakiem chomików, stałych lokatorów cmentarzy w Wiedniu. Oczywiście oba zwierzaki robią w czasie podobnej uczty sporo bałaganu na nagrobkach. Teraz za każdym razem opróżniam z wkładów tyle zniczy, na ile mi czas pozwala, bo nasz cmentarz i bez takich jego użytkowników jest marnie utrzymywany. Zobaczyłam to po wizycie na cmentarzu w Ustce w zeszłym miesiącu. W porównaniu z nim, stan naszego cmentarza nie świadczy dobrze ani o jego zarządcy, ani o odwiedzających tutejsze groby. Tam normą jest sprzątanie sąsiednich, przy okazji porządkowania własnego. Ławki i skrzynie na narzędzia są jednolite estetycznie na całym cmentarzu, a miejski zarządca tak dba o pojemniki na odpady, że nawet miejsca ich gromadzenia są wzorowo czyste. Trochę wstyd.

W tym dniu 1926 roku proboszcz z Jelitkowa poświęcił kaplicę św. Piotra. Stowarzyszenie budowy kaplicy powstało już trzy lata wcześniej, a to z powodu zapotrzebowania na świątynię w tym miejscu. Mieszkańcy Jelitkowa, które wówczas jako biedna wieś rybacka należało do Oliwy, na nabożeństwa musieli chodzić dość daleko. Bywało, że zawieszano kursowanie tramwaju. Pójście do kościoła w Oliwie stawało się więc dla wielu prawdziwą wyprawą. Kaplica istniała do lat siedemdziesiątych, gdy rozebrano ją do fundamentów i zbudowano w tym miejscu nowy kościół. 

W Oliwie od rana padało. W parku drzewa straciły już połowę liści. Z pobliskiego cmentarza wiatr niesie odrobinę woni wilgotnych kamieni i wosku, choć współczesne znicze nijak mają się do tych sprzed kilkudziesięciu lat, które dopiero pachniały! Nadchodzące dni Wszystkich Świętych i Zaduszki pamiętam z dzieciństwa jako pierwszy dzień ubierania się w zimową kurtkę i tego specyficznego zapachu palących się zniczy. To także wspomnienie ukradkowego, w tajemnicy przed dorosłymi, maczania palców w roztopionym wosku i nader przyjemnego odklejania go z opuszków palców. 

Dzisiaj o godz. 17:00 w Pałacu Opatów, czyli Oddziale Sztuki Nowoczesnej MN odbył się wernisaż wystawy „Basil Alkazzi: artysta i filantrop”, które kuratorzy nazwali "wystawą wielu kontrastów". Co to znaczy? Przekonali się o tym goście, którzy jak zwykle licznie przybyli do Pałacu pomimo jesiennej aury. Wrażenia z wernisażu przekazała oliwianka Ela: "To artysta o niezwykle barwnym i emocjonalnym stylu. Ale wśród prezentowanych dzieł znalazły się także prace Davida Hockneya. Wystawa zachwyca energią, intensywnością kolorów i witalnością - tak potrzebnymi w jesienne dni".

Książka i Wino Księgarnia Kameralna cyklicznie już zaprasza na koncerty. Tego wieczoru goście mogli posłuchać kameralnego koncertu Vlada Pelykha. Wśród książek i wciąż trwającej wystawy ulotnych akwarelowych pejzaży Doroty Milewicz, przy kieliszku wina z nowej, jesiennej karty lub dzbanku herbaty - jak kto lubi i komu co w duszy gra.

Co dalej z Radą Dzielnicy Oliwa? Okazuje się, że sugestie radnych, którzy codziennie spotykają się z mieszkańcami Oliwy i poddają pod dyskusję różne projekty dotyczące planowania przestrzennego, inwestycjach czy nawet drobniejszych kwestiach jak nadanie nazwy ulicy są ignorowani przez władze miasta i traktowani jak "zbędny dodatek". Rada Oliwy wskazuje na problem marginalizacji głosu mieszkańców Oliwy. Uzasadnienie decyzji na szczeblu władz miasta, że opinia radnych z Oliwy "nie jest dla Rady Miasta Gdańska opinią wiążącą" wywołało szereg negatywnych komentarzy, ale też postulat o "samorozwiązanie Rady", która nie ma żadnego realnego wpływu na decyzję miasta, ani możliwości wykonywania działań statutowych. Jak potoczy się ta sprawa? Na jutro zwołano obrady IX sesji Rady Dzielnicy Oliwa.

W pruskim raporcie z dnia 28 października 1910 roku wymieniono kilka donosów o działaczach polskich czynnych w Sopocie, koncercie skrzypaczki Ireny Dubiskiej, z którego dochód przeznaczono na pomnik grunwaldzki w Krakowie oraz o wycieczkach organizowanych przez Alfonsa Chmielewskiego i Hieronima Piechowskiego dla gości polskich. Celem takich wycieczek bywała także Oliwa. 

Pisaliśmy już o tym, że warto być studentem Gdańskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Dzisiaj o gdzinie 16:00 w Sali Teatralnej budynku Neofilologii odbył się koncert "Orkiestrowe granie". Pod batutą Jagody Brajewskiej wystąpiła Orkiestra Symfoniczna Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego w Gdańsku.

Do Kroniki napisała oliwianka Magda: Wypadek na skrzyżowaniu Polanki i Derdowskiego. W godzinach popołudniowych, nieopodal skrzyżowania ulicy Polanki z Derdowskiego, doszło do wypadku drogowego. Ciężarówka uderzyła w przydrożną latarnię i przewróciła się. Dzięki sprawnej akcji służb pojazd został szybko usunięty z jezdni. Ze względu na uszkodzenie i przekrzywienie słupa oświetleniowego, górna część ulicy Derdowskiego pozostała zamknięta aż do późnych godzin nocnych. Utrudnienia potęgowała deszczowa aura i porywisty wiatr, które towarzyszyły działaniom porządkowym.

A oliwianin Filip podzielił się takimi oto wieściami: "Nasze oliwskie bobry z wyspy na stawie młyńskim po skonsumowaniu większości cieńszych drzewek w odległości rzutu kamieniem od swojej siedziby, postanowiły poważnie zabrać się za przygotowania do zimy i obalić 3 pokaźne drzewa obok ławek przy pustej parceli od strony ulicy Kwietnej. Akurat te nie zostały wcześniej zabezpieczone metalową siatką, więc od połowy października ruszyły nocne prace i zaczęły sypać się wióry. Pnie były już podcięte niemal do połowy obwodu i zapewne sztormowe wiatry wieczorem 30 października powaliłyby te wielkie drzewa – szczęśliwie pracownicy ZDiZ rano tego dnia wyręczyli bobry, ścięli te podcięte i zabezpieczyli pozostałe siatką. W tej sytuacji nasze gryzonie zapasy będą musiały chyba przyciągać z zagajnika w górze potoku.

W Olivia Centre tego dnia odbyło się Halloweenowe Disco Party / Halloween na 32. piętrze. Organizatorzy zapewnili szaloną noc, a konkurs na najlepszy kostium wyzwolił kreatywność.