+Anna Fiszer

gatunki powiązane z artystą: malarstwo, grafika, inne

Anna Fiszer urodziła się w 1909 roku w Łomży, zmarła w 2002 roku w Gdańsku. Była malarką, projektantką tkanin, również tkanin monumentalnych, graficzką, aktywną postacią kultury Wybrzeża, pedagogiem.

W latach 1927–1931 kształciła się w Wyższej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie u Tadeusza Noskowskiego i Zofii Butrymowicz. W latach 1936-1939 studiowała w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych u Karola Tichego. Współpracowała z Juliuszem Osterwą i jego teatrem Reduta. W czasie wojny była łączniczką AK, brała udział w Powstaniu Warszawskim. Podczas i po wojnie pracowała między innymi w Katowicach, jako instruktor wychowania artystycznego w Kuratorium Oświaty, w Bielsku, gdzie była nauczycielką rysunku i malarstwa w Instytucie Robót Ręcznych. Od 1947 roku współpracowała z Instytutem Wzornictwa Przemysłowego. Wraz z  Wandą Telakowską tworzyła doświadczalną pracownię malarstwa na jedwabiu w Państwowych Zakładach Jedwabiu Naturalnego w Milanówku. W 1948 roku otrzymała kierownictwo nad niezależną pracownią (tzw. "komórką wzorującą").
Eksperymentowała w zakresie ręcznego druku na tkaninach ubraniowych z jedwabiu naturalnego, niekiedy w połączeniu z batikiem i malarstwem. Wykonywała druki na materiale dla instytucji publicznych, na przykład dla Pałacu Młodzieży w Katowicach, wówczas Stalinogrodzie. Były one prezentowane między innymi na I Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w 1952 roku. W 1. połowie lat 50. XX wieku (socrealizm) inspirowała się naturą i sztuką ludową, później, w latach 60. odchodziła w kierunku kompozycji geometrycznych, w których jednak został zachowany ślad realnej inspiracji (jodełkowy lub promienisty wzór) oraz indywidualnej, „ręcznej” pracy (przesunięcia linii, nakładanie motywów, światłocieniowe efekty nierównego odcisku pigmentu).
W 1950 roku zamieszkała w Gdańsku. Pracowała w Katedrze Malarstwa, Rysunku i Rzeźby Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej kierowanej przez Władysława Lama. W 1966 roku uzyskała habilitację, docenturę i została kierownikiem Katedry. Jako malarka eksperymentowała z nowymi technikami. Jest autorką wielkoformatowej, abstrakcyjnej mozaiki, która od lat 50. zdobiła od strony ul. Lektykarskiej ścianę kina Neptun (dawniej Leningrad).
Prezentowała swoje prace na wielu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych. W 1996 roku Muzeum Narodowe w Gdańsku (Pałac Opatów w Oliwie) na dużej retrospektywnej wystawie zaprezentowano tworzoną przez artystkę tkaninę oraz malarstwo. Jej prace znajdują się w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie, Gdańsku i Poznaniu, w Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Muzeum Sztuki Ludowej w Warszawie , Instytucie PAN w Warszawie także w wielu kolekcjach w Brukseli, Szwajcarii i Paryżu. Jej ostatnią realizacją była monumentalna kurtyna w teatrze pod Paryżem.
Wraz z Władysławem Lamem mieszkała w Oliwie, w domu przy ulicy Podhalańskiej 16.
Anna Fiszer została upamiętniona w projekcie Niezapomniani: https://niezapomniani.org/grave/25

Wystawy indywidualne:
1961 - XIV Festiwal Sztuk Plastycznych, Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Sopot
1964 - Galeria El, Elbląg
1968 - Kordegarda, Warszawa
1969 - Filharmonia Bałtycka, Gdańsk
1972 - Gdańsk
1975 - Gdańsk
1977 - BWA, Białystok
Galeria - „Arche”, Gdańsk
1996 - Muzeum Narodowe, Pałac Opatów, Gdańsk

Wystawy zbiorowe:
1950 – Wystawa tkanin w ramach XIV Kongresu AICA, Warszawa
1952 – I Ogólnopolska Wystawa Plastyki CBWA, Zachęta, Warszawa
1954 – IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki CBWA, Zachęta, Warszawa
1954 – Wystawa Pamiątkarstwa CBWA, Sopot
1955/56 – Wystawa Malarstwa Rzeźby Grafiki i Sztuki Użytkowej, Muzeum Śląska, Bytom
1955 – Ogólnopolska Wystawa Sztuki Ludowej 10-lecia, Pałac Kultury i Nauki, Warszawa
1955 – Okręgowa Wystawa Malarstwa, Rzeźby, Grafiki i Sztuki Użytkowej, CBWA, Stalinogród
1957 – L art. Populaire Polonais, Genewa
1960 – III Ogólnopolska Wystawa Marynistyczna, Warszawa (nagroda)
1960 – XIII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie CBWA, Sopot
1961 – XIV Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie CBWA, Sopot
1962 – Impreza Tysiąclecia Tkanina CBWA, Sopot
1962 – De Expositione Internationale De La Tapisserie Moderne, Lozanna
1963 – Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL. Wystawa Sztuki Użytkowej, Zachęta, Warszawa
1964 – Ogólnopolska Wystawa Tkaniny, Ceramiki i Szkła, CBWA, Zachęta, Warszawa
1965 – I Ogólnopolska Wystawa Rysuku, Wrocław
1965 – XVII Festiwal Sztuk Plastycznych, CBWA, Sopot
1965 – Wystawa prac członków Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Sopockiego BWA, Łódź
1968 – XXI Festiwal Sztuk Plastycznych CBWA, Sopot
1975 – Twórczość Kobiet Plastyczek ZPAP, Muzeum Narodowe, Gdańsk
1975 – XXVIII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie CBWA Sopot. Pawilony BWA, Kraków
1979 – Porównania – Logika – Zmysły, BWA, Sopot
1980 – Monat DerBildanden Kunst Aus Gdańsk, Bremen
1980 – Polska Droga do Wzornictwa 1945-50, Stara Kordegarda, Warszawa
1981 – Tendencje Konstruktywistyczne, Dom Artysty Plastyka, Warszawa
1993 – Wystawa Współczesnej Tkaniny Artystycznej Wybrzeża Gdańskiego, Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź
Wystawiała także w Chinach, Szwajcarii, ZSRR, NRD oraz na Węgrzech.

artystka o sobie:
„Urodzić się w Łomży na początku wieku to znaczyło zdążyć na schyłek pysznego festynu, toczącego się dotąd w uśpionym rytmie. Jarmarki, odpusty, wesela, procesje-nieuchronne eksplozje stężonego życia – wciąż pierwotną mocą wykwitały wśród lasów.”
Anna Fiszer, wstęp do katalogu wystawy indywidualnej, 1977 rok

z artykułów i recenzji:
„Twórczość Anny Fiszer rozciąga się od abstrakcji geometrycznej po przedstawienia figuratywne. Oba te kierunki splatają się niczym wątek i osnowa płótna, jedwabiu czy lnu, tkanin, dzięki którym znalazła swój malarski język, miejsce we współczesnej sztuce. Od dziesiątków lat z pasją studiuje swoje „lasy”, „słoneczka”, struktury, rytmy plam i kresek”.
Andrzej Konieczny, Przyczynek do biografii, fragment z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.

„W świecie Anny Fiszer widzę najczytelniej splatanie obu tradycji: awangardowej i plebejskiej. Wyprowadza z nich swój świat, w którym utajona jest pamięć zarówno uwyraźnionych przez historię rytmów przeszłego, jak i niepowtarzalną muzyką naszej współczesności. Właśnie problem kompozycji, rytmu, melodii, która zdaje się tkwić w centrum sztuki plebejskiej, zostaje podjęta i odnowiona przez nowoczesną sztukę abstrakcyjną, mającą jak się okazuje więcej wspólnego z dniem wczorajszym niż to nam się niekiedy zdaje”.
Kazimierz Nowosielski, Veraikony Anny Fiszer, fragment z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.

„Tkaniny stają się gatunkiem twórczości kojarzonym bezbłędnie z Jej nazwiskiem. Drukowane tkaniny Fiszerowej szybko zostają zauważone, odznaczają się bowiem własnym charakterem. Jest on wynikiem zarówno koncepcji plastycznych, podlegających na przestrzeni czasu znacznej ewolucji, jak i przyjętej i konsekwentnie stosowanej technice wykonania. Mowa tu o technice druku z własnoręcznie przygotowanych stempli-pieczątek, inaczej klocków nazywanych przez artystkę deskami. Ta metoda komponowania tkanin za pomocą odbijania wzoru pozostała domeną Jej działalności przez całe dziesięciolecia i to od chwili urzeczenia ludowymi „starymi, cudownie rzeźbionymi deskami”, które odkryła dla siebie w Muzeum Regionalnym w Cieszynie w pierwszym powojennym roku pracy”.
Irena Huml, Fascynacje Anny Fiszer, fragment z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.

Źródło:
Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.
Anna Fiszer, Tajemnicze punkty, kierunki, linje, światła.Wstęp Jerzy Kamrowski
Pierwsza Dekada (Po burzy nad starym światem), Malarstwo na Wybrzeżu w latach 1945-1955, katalog wystawy, Gdańsk 2017
https://www.gedanopedia.pl
http://www.sztuka.net Artyści w Milanówku, Stanisław Trzeszczkowski
https://culture.pl/pl/artykul/wzorowa-rewolucja-polskich-desantorow

konsultacja prof. Kazimierz Nowosielski

prezentowane obrazy:
Mozaika autorstwa Anny Fiszer na budynku kina Neptun (już nie istnieje, fragmenty znajdują się w prywatnej kolekcji), fot: trójmiasto.pl
Anna Fiszer, tkanina dekoracyjna, lata 60. XX wieku, fot: https://www.gedanopedia.pl
Anna Fiszer, Kuźnica - sieci, 1954 rok, akwarela na papierze, w katalogu do wystawy "Pierwsza Dekada (Po burzy nad starym światem), Malarstwo na Wybrzeżu w latach 1945-1955, Gdańsk 2017
Anna Fiszer, Pejzaż z drzewami, ok.1954 roku, akwarela na papierze, w katalogu do wystawy "Pierwsza Dekada (Po burzy nad starym światem), Malarstwo na Wybrzeżu w latach 1945-1955, Gdańsk 2017
Dom w Oliwie, w którym mieszkała Anna Fiszer, fot. Magda Slow
Anna Fiszer, fot .Fiszer, wyd. Fiszer Atelier 41, Warszawa - Paryż, 2013
Anna Fiszer, olej, gwasz na papierze, 30x40 cm, fot. z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.
Anna Fiszer, tkanina, druk, jedwab, 120 x 150 cm, 1978r. fot. z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.
Anna Fiszer, olej na płótnie, 30 x 40 cm, fot. z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.
Anna Fiszer, tkanina, druk, batik ludowy, szerokość 80 cm, fot.z:  Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.
Anna Fiszer, tkanina, druk, batik, len, szerokość 80 cm, fot. z: Anna Fiszer, Malarstwo, Rysunek, Tkanina.